Sera Gazı Emisyonlarının Kaynakları
Kenan Evren Çınar-Karadeniz Teknik Üniversitesi-Moleküler Biyoloji ve Genetik
Genel Bakış Açısı:
Sera gazları ısıyı hapseder ve gezegeni daha sıcak hale getirir. Son 150 yılda atmosferdeki sera gazlarındaki artışın neredeyse tamamından insan faaliyetleri sorumludur. (1)
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki insan faaliyetlerinden kaynaklanan en büyük sera gazı emisyonu kaynağı, elektrik, ısı ve ulaşım için fosil yakıtların yakılmasından kaynaklanmaktadır.
EPA , ABD Sera Gazı Emisyonları ve Lavaboları Envanterini(4) yayınlayarak toplam ABD emisyonlarını izler . Bu yıllık rapor, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki insan faaliyetleriyle ilişkili toplam ulusal sera gazı emisyonlarını ve uzaklaştırmalarını tahmin etmektedir.
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki başlıca sera gazı emisyonları kaynakları şunlardır:
Ulaştırma (2019 sera gazı emisyonlarının yüzde 29’u) – Ulaştırma sektörü, sera gazı emisyonlarının en büyük payını oluşturuyor. Ulaşımdan kaynaklanan sera gazı emisyonları öncelikle arabalarımız, kamyonlarımız, gemilerimiz, trenlerimiz ve uçaklarımız için yanan fosil yakıtlardan kaynaklanmaktadır. Nakliye için kullanılan yakıtın yüzde 90’ından fazlası, başta benzin ve dizel olmak üzere petrol bazlıdır. (2)
Elektrik üretimi (2019 sera gazı emisyonlarının yüzde 25’i) – Elektrik üretimi, sera gazı emisyonlarının en büyük ikinci payını oluşturuyor. Elektriğimizin yaklaşık yüzde 62’si, çoğunlukla kömür ve doğal gaz olmak üzere yanan fosil yakıtlardan geliyor. (3)
Endüstri (2019 sera gazı emisyonlarının yüzde 23’ü) – Endüstriden kaynaklanan sera gazı emisyonları, öncelikle enerji için yanan fosil yakıtlardan ve ayrıca hammaddelerden mal üretmek için gerekli olan belirli kimyasal reaksiyonlardan kaynaklanan sera gazı emisyonlarından kaynaklanmaktadır.
Ticari ve Konut (2019 sera gazı emisyonlarının yüzde 13’ü) – İşletmelerden ve evlerden kaynaklanan sera gazı emisyonları, öncelikle ısı için yakılan fosil yakıtlardan, sera gazı içeren belirli ürünlerin kullanımından ve atıkların işlenmesinden kaynaklanmaktadır.
Tarım (2019 sera gazı emisyonlarının yüzde 10’u) – Tarımdan kaynaklanan sera gazı emisyonları, inekler, tarım toprakları ve pirinç üretimi gibi hayvanlardan kaynaklanmaktadır.
Arazi Kullanımı ve Ormancılık (2019 sera gazı emisyonlarının yüzde 12) – Kara alanları sera gazı emisyonlarının bir kaynağıdır. Amerika Birleşik Devletleri’nde, 1990 yılından bu yana, yönetilen ormanlar ve diğer topraklar da buna dahildir.
Emisyonlar ve Eğilimler
1990’dan bu yana, brüt ABD sera gazı emisyonları yüzde 2 arttı. Ekonomideki değişiklikler, yakıt fiyatları ve diğer faktörler nedeniyle emisyonlar yıldan yıla artabilir ve düşebilir. 2019 yılında ABD sera gazı emisyonları 2018 seviyelerine göre azaldı. Azalma öncelikle CO 2 toplam enerji kullanımında oldu ve daha az karbon yoğun doğal gaz ve yenilenebilir kömürden sürekli geçişi içeren birçok faktör sayesinde meydana geldi.
Kaynaklar:
Kaynak-1: EPA Birleşik Devletler Çevre Koruma Ajansı
Kaynak-2: https://www.epa.gov/ghgemissions/sources-greenhouse-gas-emissions .htm adresinden erişilmiştir.
Kaynak-3: https://www.epa.gov/ghgemissions/inventory-us-greenhouse-gas-emissions-and-sinks (4) .htm adresinden erişilmiştir.
Kaynak-4: Resim 1- https://www.epa.gov/sites/production/files/2021-04/total-ghg-2021-caption.png adresinden erişilmiştir.
Kaynak-5: Resim 2- https://www.epa.gov/sites/production/files/2021-04/total-ghg-over-time-2021-caption.png adresinden erişilmiştir.
Referanslar:
1. IPCC (2007). Politika yapıcılar için özet. İçinde: İklim Değişikliği 2007: Fizik Biliminin Temeli . Çalışma Grubu I’in İklim Değişikliği Üzerine Hükümetlerarası Panel’in Dördüncü Değerlendirme Raporuna Katkısı [Solomon, S., D. Qin, M. Manning, Z. Chen, M. Marquis, KB Averyt, M. Tignor ve HL Miller (der. .)]. Cambridge University Press, Cambridge, Birleşik Krallık ve New York, NY, ABD.
2.IPCC (2007). İklim Değişikliği 2007: Azaltma. (PDF) (863 sayfa, 24MB) Çalışma Grubu III’ün İklim Değişikliği Hükümetlerarası Panelinin Dördüncü Değerlendirme Raporuna Katkısı [B. Metz, OR Davidson, PR Bosch, R. Dave, LA Meyer (eds)], Cambridge University Press, Cambridge, Birleşik Krallık ve New York, NY, ABD.
3. ABD Enerji Bilgi İdaresi (2019). Elektrik Açıklaması – Temel Bilgiler