Türk Profesörün Yeni Çalışması Dikkat Çekti
Ayça Nur DEMİR
Mehmet Toner. Şimdi soracaksınız, Mehmet Toner kim ve nasıl bir çalışma yapmış? Önemi nedir? Gelin hep birlikte bu soruları cevaplayalım. İlk önce Mehmet Toner hocamızı tanımak ile başlayalım.
Mehmet Toner, 1958 yılında İstanbul’da doğdu. 1983’te İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği okudu ve 1985’te Massachusetts Institute of Technology’den (MIT) Yüksek Lisans derecesini de Makine Mühendisliği alanında aldı. Ardından 1989 yılında Harvard-MIT Sağlık Bilimleri ve Teknolojisi Bölümü’nde (HST) Tıp Mühendisliği alanında doktorasını tamamladı. Kendisi kanser tedavisi için geliştirdiği akıllı mikroçipler ve likit biyopsi uygulamaları ile alanında kendinden söz ettirmektedir.
Litkit Biyopsi Nedir?
Likit biyopsi; kan, tükürük, idrar, dışkı, beyin omurilik sıvısı, plevral sıvı ve asit gibi vücut sıvılarından cerrahi olmayan bir şekilde elde edilen tümör materyalinin toplanması ve değerlendirilmesidir. Tümöre özgü hücre barındırmayan DNA ya da tümör DNA’sının analiz edilmesi ile likit biyopsi daha çok kullanılmaktadır.
Mehmet Toner hocamız da bu likit biyopsi aracılığıyla akıllı mikroçip sistemini geliştirmiştir. Bu mikroçipler, kan örneklerini neredeyse her biri insan saçı büyüklüğünde olan ve dolaşan tümör hücrelerini çeken antikorlarla kaplanmış yaklaşık 80.000 yayın kümesinden geçirerek çalışmaktadır. Likit biyopsi örneği çipten geçtikten sonra, araştırmacılar çipi incelemekte ve kanserin ne kadar ilerlediğini görmek için tümör hücrelerini saymaktadır. Önceleri bu çipler tümör hücrelerini yakalamak için hücre yüzeyi proteini EpCAM’ın varlığına ihtiyaç duymaktaydı. Ancak bazı kanser tipleri –bazı meme kanseri türleri vs.- daha az EpCAM’a sahiptir. Bu yüzden de tespit edilmeleri zordur. Dr. Toner’in geliştirdiği mikroçip ise pek çok açıdan devrim niteliği taşımaktadır. Birden fazla çip barındıran cihaz kanser hücreleri yerine kan hücrelerini tespit etmekte ve bu sorunu çözmektedir. İlk çip kan hücreleri ve trombositleri temizler, ortamda geriye kalan tümör hücreleri ve beyaz kan hücreleri de ikinci çipe doğru akar. İkinci çip de beyaz kan hücrelerine özgü yüzey proteinlerini tutan bakteri büyüklüğünde küçük manyetik boncukların olduğu kanala doğru gönderir. Son aşamada; manyetik bir alan, beyaz kan hücrelerini ve manyetik boncukların çiftlerini çekerek ortamdan sadece tümör hücrelerinin toplanmasını sağlamaktadır. En önemli bir diğer özelliği ise tümör hücrelerini bozmadan yakalayabilmektedir. Bu sayede ileride genetik ve patolojik incelemeler daha rahat yapılabilecektir.
Ayrıca Mehmet hocamızın diğer başarılarına bakacak olursak; tıbbın pek çok alanında multidisipliner yaklaşımlarıyla tanınmaktadır. Biyostablizasyon, düşük ısı biyolojisi, doku mühendisliği, yapay organlar, klinik tıp ve biyolojide mikrosistem mühendisliği gibi alanlarda çalışmalar gerçekleştirmektedir. NIH, NSF, DARPA, Whitaker Foundation, National Textile Center ve pek çok endüstriyel şirketten araştırma desteği almaktadır.
Kaynakça:
- https://www.drozdogan.com/mehmet-toner-akili-mikrocip-kanser-likit-biyopsi-turk-bilim-insani/
- https://www.nih.gov/news-events/nih-research-matters/microchip-captures-clusters-circulating-tumor-cells
- https://www.amerikaninsesi.com/a/uc-saniyede-100-milyar-h%C3%BCcre-icinden-kanserli-hucreyi-bulabiliyor-mehmet-toner-kanser-calismasi/4606061.html
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Mehmet_Toner
- https://cilginfizikcilervbi.com/turk-profesor-tipta-cigir-acti/
- Kapak fotoğrafı https://cutt.ly/WnLINwI